40. Η ΕΥΒΟΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

 Αλέξανδρου Καλέμη

Μετά την δολοφονία του Φιλίππου το 336 π.Χ. την ηγεσία των Μακεδόνων αναλαμβάνει ο 20άχρονος τότε Αλέξανδρος. Ο νεαρός βασιλιάς και δεν αφήνει κανένα περιθώριο αντίδρασης σε όσους εκ των Ελλήνων πίστεψαν πως ο θάνατος του Φιλίππου θα αποτελούσε ευκαιρία επανόδου στην προ Χαιρώνειας κατάσταση.

Η Εύβοια κατά την εποχή αυτή είχε ήδη γίνει σημαντική βάση των Μακεδόνων, όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο. Ταυτόχρονα όμως έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από την μακεδονική ηγεσία για πολλούς και ποικίλους λόγους. Ο οξυδερκής Αλέξανδρος δεν είχε φυσικά κανένα λόγο να αλλάξει τα σχέδια που είχε ο πατέρας του για την Εύβοια. Συνέχισε λοιπόν τα έργα οχύρωσης της Χαλκίδας και προώθησε την πολιτισμική ανάπτυξη της Ερέτριας και των πόλεων της Βόρειας Εύβοιας, όπως η Ωρεός και το Ελύμνιο. 

 
Στην «Περιήγηση» του ο Ανάχαρσης ο νεότερος, αναφέρει για την ύπαρξη αμυντικών πύργων στην Χαλκίδα, καθώς και μιας γέφυρας που υψούμενη επέτρεπε το πέρασμα των πλοίων από το στενό του Ευρίπου. Κάπως δηλαδή όπως και σήμερα. Ο Τιμαγένης μάλιστα, σύντροφος του Ανάχαρση στην περιήγηση αυτή, του διηγείται σε κάποιο σημείο πως, όπως θυμόταν, η επιχωμάτωση του στενού είχε γίνει όταν αυτός ήταν νέος. Επισημαίνω στο σημείο αυτό πως η εν λόγω περιήγηση, θεωρείται υποθετικά πως πραγματοποιήθηκε μετά το 335 π.Χ. Για την οχύρωση όμως της Χαλκίδας και του Ευρίπου, μας ενημερώνουν και άλλοι χρονικογράφοι της εποχής εκείνης. Ένας από αυτούς είναι και  ο Λίβιος.

Οι λίγες σχετικά πληροφορίες για την Εύβοια, κατά την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου, παράλληλα με τις επιγραφές και τα άλλα ευρήματα, μας οδηγούν στο συμπέρασμα πως η Χαλκίδα, η Ερέτρια και γενικώς όλη η Εύβοια δεν τελούσε υπό καθεστώς μακεδονικής κατοχής, αλλά έχαιρε ένα είδος ανεξαρτησίας υπό την επιμέλεια των Μακεδόνων. Σε μία επιγραφή της Ερέτριας, που καταγράφεται στην μελέτη «Επιγραφαί Χαλκίδος και Ερετρίας» (Κουρουνιώτη), οι Ερετριείς τιμούν με ψήφισμα το Μακεδόνα Φιλόξενο με τον τίτλο του ευεργέτη και του πρόξενου. Ο Ανάχαρσης επίσης αναφέρεται στον Χαλκιδέο τύραννο Μνήσαρχο προσκείμενο στους Μακεδόνες και υποστηριζόμενο από αυτούς. 

Η Μάχη της Ισσού (Μουσείο Νάπολι)

Σύμφωνα με τις περιγραφές του Στράβωνα, ο Αλέξανδρος φαίνεται να έχει μεγάλη εκτίμηση στη συνεργασία του με τους Χαλκιδείς. Αυτό τουλάχιστον καταδεικνύει η απόφασή του να αναθέσει στον Χαλκιδέο επιστήμονα Κράτη την αποξήρανση της Κωπαΐδας. Η εμπειρία των Χαλκιδέων στην αποξήρανση ελών, επιβεβαιώνεται και από το κείμενο μιας επιγραφής, που βρέθηκε το 1860 στην σημερινή Πλατεία Φυλακών της Χαλκίδας. Η επιγραφή αναφέρεται σε συμφωνία μεταξύ κάποιου Χαιρεφάνη και των Ερετριέων για αποξήρανση μιας λίμνης. Η εργασία που θα διαρκούσε 4 χρόνια, προέβλεπε κατασκευή υπονόμων και φρεατίων. Τα νερά θα οδηγούνταν σε δεξαμενή και θα χρησιμοποιούνταν για το πότισμα των χωραφιών με καταρράκτη πόρτα. 

Η Αυτοκρατορία του Μ. Αλεξάνδρου  

Για να συμπληρώσουμε στο σημείο αυτό μερικά ακόμη στοιχεία, που έχουν έλθει στο φως από την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου στην Εύβοια, θα αναφερθούμε σε έναν χρυσό στατήρα, ο οποίος βρέθηκε στην Ερέτρια μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα. Ο στατήρας έχει την μορφή του Μ. Αλεξάνδρου και μία πτερωτή Νίκη με τις λέξεις «Αλεξάνδρου βασιλέως». Στη Λίμνη επίσης έχουν βρεθεί νομίσματα που εικονίζουν τον Μ. Αλέξανδρο. 

Όλα τα στοιχεία λοιπόν συνηγορούν, πως κατά την δεκαετία, που ο Μ. Αλέξανδρος δημιουργούσε την τεράστια Ελληνική Αυτοκρατορία, η οποία έφτανε μέχρι τα βάθη της Ασίας, η Εύβοια ενωμένη ευημερούσε και δημιουργούσε προϋποθέσεις μιας νέας μεγάλης ανάπτυξης. Αυτό εξάλλου επιβεβαιώθηκε, κατά τον αιώνα που ακολούθησε, όπως θα δούμε αναλυτικά στη συνέχεια.

 Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο, των διάφορων συντακτών των κειμένων και των κατόχων των φωτογραφιών. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.

39. ΕΥΒΟΙΑ ΚΑΙ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Η ΧΑΛΚΙΔΑ ΝΑΥΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

 Αλέξανδρου Καλέμη

Μετά την καθοριστική ήττα των Αθηναίων και των συμμάχων τους στη Χαιρώνεια, οι Χαλκιδείς έχασαν για λίγο διάστημα την ελευθερία τους, λόγω της επιλογής τους να συνδράμουν τους Αθηναίους και να εναντιωθούν στις φιλικά προσκείμενες στους Μακεδόνες, Ερέτρια και Ωρεό.

38. ΩΡΕΟΣ ΚΑΙ ΕΡΕΤΡΙΑ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ. ΑΝΤΙΘΕΤΗ Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ

Αλέξανδρου Καλέμη

Όπως είδαμε, η αποδυνάμωση των πάλαι ποτέ ισχυρών δυνάμεων του ελληνικού χώρου σε συνδυασμό με τη ραγδαία άνοδο των Μακεδόνων, είχε δημιουργήσει νέες πολιτικές ισορροπίες τόσο στην Ελλάδα γενικότερα, όσο και στην Εύβοια ειδικότερα. Αναφερθήκαμε επίσης στο προηγούμενο άρθρο, στην αλλοπρόσαλλη πολιτική του Χαλκιδέου ηγέτη Καλλία, ο οποίος αρχικά είχε τεθεί στο πλευρό του Φιλίππου ενάντια στους Αθηναίους, για να αλλάξει λίγο αργότερα στρατόπεδο.

37. ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΣΤΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

 Αλέξανδρου Καλέμη

Προς τα μέσα του 4^ου αι. π.Χ. όλες οι πόλεις της Εύβοιας, άρχισαν να αισθάνονται την κόπωση από τις διαρκείς πολιτικές αντιπαραθέσεις, που είχαν σαν επακόλουθο την καταστροφική αναστολή κάθε πολιτισμικής εξέλιξης και ανάπτυξης.

Με εξαίρεση μικρά διαστήματα της περιόδου που βρισκόταν υπό την κηδεμονία των Αθηναίων και υπό δημοκρατική διακυβέρνηση, ο 5^ος και ο 4^ος αι. π.Χ. χαρακτηρίζονται από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με την πολιτισμική έκρηξη των δύο προηγούμενων αιώνων ( 6^ος και 7^ος π.Χ.).