ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΥΒΟΪΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Εικόνα 1

Η «Ιστορική Αλήθεια», ως όρος χρησιμοποιούμενος συνήθως από ημιμαθείς «υπερπατριώτες», άλλες φορές είναι εντελώς ανύπαρκτη και άλλες φορές η ύπαρξή της κρύβεται πίσω από σωρούς απορριμμάτων που μπορεί να ονομάζονται εθνικισμοί, αφέλειες, επιπολαιότητες και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Αυτό τουλάχιστον έχω διαπιστώσει προσωπικά ασχολούμενος επί 20 και πλέον χρόνια με την ευβοϊκή ιστορία, προκειμένου να ολοκληρώσω τα περί Ευβοίας βιβλία μου.

Και όσο ψάχνει κανείς παλιά έγγραφα, ημερολόγια και στοιχεία τόσο ανακαλύπτει πως τα γεγονότα για διάφορους λόγους παραποιούνται και διαστρεβλώνονται για να παρουσιαστούν μετά κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των διαστρεβλωτών για πολλούς και διάφορους λόγους.

Η Εύβοια βέβαια δεν θα μπορούσε να είναι η εξαίρεση του κανόνα. Εδώ μάλιστα λόγω της πολύκροτης και ιδιορρύθμου, θα λέγαμε, ιστορίας της μεγαλονήσου μας και της κατά κάποιον τρόπο υποβαθμισμένης προβολής της, τα πράγματα είναι ίσως τραγικότερα.

Εικόνα 2

Και ας σκεφτεί κάποιος τη δύσκολη θέση του ερευνητή της εγκυρότητας ιστορικών πληροφοριών για γεγονότα που έγιναν πριν πολλούς αιώνες, όταν ανακαλύπτει κραυγαλέες διαστρεβλώσεις σε γεγονότα του πολύ πρόσφατου παρελθόντος. Γεγονότα που σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα προβάλλονται ως επέτειοι προς δόξα του εθνικού μας ιδεώδους και του ηρωισμού της φυλής μας. Και όπως καλά γνωρίζουμε «επέτειος» στην Ελλάδα σημαίνει την ιδανική ευκαιρία εμφάνισης και δημοσίων σχέσεων πολιτικών, πολιτευτών και Δημοσίων Αρχόντων.

Θα αναφερθώ ενδεικτικά σε δύο παραδείγματα της πρόσφατης ιστορίας μας εκ των πολλών που καταγράφονται στην Εύβοια. Στην Ιστιαία, ας πούμε, τιμάται η Εθνική Αντίσταση στην επέτειο μιας πολύνεκρης αδελφοκτόνου σύρραξης την πρωταπριλιά του 1944 και της φριχτής εκτέλεσης 18 αθώων νεαρών ομήρων από τον μισότρελο Έλληνα λοχαγό των «Ταγμάτων Ασφαλείας» Μπουρλίδη. Η θρασύτητα μάλιστα φθάνει στο σημείο να παρουσιάζεται η εκτέλεση ως έργο των Γερμανών, που τουλάχιστον στην προκειμένη περίπτωση ήταν εντελώς αμέτοχοι.

Εικόνα 3

Κάτι ανάλογο διαδραματίζεται και στο μνημείο του καπετάν Ανάποδου, στην είσοδο του Δήμου Κηρέως. Εκεί η Εθνική Αντίσταση τιμάται στο πρόσωπο ενός ιδεολόγου κομμουνιστή, του Θύμιου Καψή (Ανάποδου), που δολοφονήθηκε το Νοέμβρη του 1949 από τον σύντροφό του Κ. Ψαθά, προκειμένου ο τελευταίος να απολαύσει της αμνήστευσης που έταζε το τότε ελληνικό κράτος στους εκτελεστές των συντρόφων τους. Ό, τι χειρότερο δηλαδή έχει να επιδείξει η ιστορία μας. Τώρα τι σχέση έχει η Εθνική Αντίσταση με τα προς αποφυγή ιστορικά γεγονότα, ρωτήστε να σας το πουν οι βουλευτές μας και οι πολιτευτές μας, που συρρέουν στη «γιορτή» μοιράζοντας χειραψίες και έχοντας φυσικά πλήρη ιστορική άγνοια για πρόσωπα και γεγονότα. Το χειρότερο μάλιστα είναι όταν ανοίγουν και το στόμα τους στα μικρόφωνα. Ευτυχώς που είναι λίγοι οι γνωρίζοντες την ιστορική αλήθεια και ακόμη λιγότεροι όσοι προσέχουν τους «πανηγυρικούς».

Ας αρχίσουμε όμως από σήμερα την παράθεση γεγονότων από την λίγο παλιότερη ιστορία της Εύβοιας, που δεν έχουν προβληθεί όσο θα έπρεπε, παρότι έχουν αποβεί καθοριστικά για τις κοινωνικές εξελίξεις στην μεγαλόνησο.

Στη Βόρεια Εύβοια και πιο συγκεκριμένα στην Ιστιαία (όποτε το θυμούνται) κάνουν έναν γιορτασμό για την επέτειο έναρξης του ευβοϊκού απελευθερωτικού αγώνα την 8^η Μαΐου 1821. Και αν όλα περιορίζονταν στην γιορτή μιας πράγματι αληθινής επετείου όλα θα ήταν σωστά. Όμως ως γνήσιοι Έλληνες με τη διάθεση της υπερβολής που μας διακρίνει καταφέραμε κι εκεί να διαστρεβλώσουμε την ιστορική αλήθεια. Μέχρι και επικά ποιήματα γράφτηκαν εναντίον του «αιμοδιψή» Νταλίπ Αγά (και μάλιστα από μορφωμένους ανθρώπους). Κανείς όμως δεν μπήκε στον κόπο να πληροφορηθεί πως ο Νταλίπ Αγάς στην Ιστιαία έκανε ακριβώς την ίδια δουλειά που έκανε και ο επαναστάτης Αγγελής Γοβιός. Με άλλα λόγια ήταν επιστάτες του Αλή Πασά, του οποίου υπό το διαχειριστικό καθεστώς ήταν η Βόρεια Εύβοια κατά την περίοδο 1800-1821, ευημερούσα ιδιαιτέρως. Ο Αλή Πασάς μάλιστα, όπως θα δούμε σε επόμενα τεύχη, υπήρξε καθοριστικός παράγων για τον ευβοϊκό ξεσηκωμό.

Εικόνα 4

Προς επιβεβαίωση της ιστορικής αλήθειας παραθέτω απόσπασμα της εφημερίδας «ΕΥΒΟΙΑ» (9 Δεκεμβρίου 1876, αρ. φυλ. 50 σελ. 3) στο οποίο 55 χρόνια μετά την Επανάσταση εκθειάζεται ο ευεργετικός ρόλος του Νταλίπ για την Ιστιαία.

«…Η ωραία και εύφορος του Ξηροχωρίου κοιλάς μεταβάλλεται τον χειμώνα εις λίμνην ένεκεν των λιμναζόντων υδάτων, ως και άλλοτε τούτο είπομεν. Ο Νταλίπ, επιστάτης του Αλή Πασά των Ιωαννίνων (ούτινος τσιφλίκι ήτο το Ξηροχώριον) εμερίμνησε και εθεράπευσε το φυσικό του τόπου ελάττωμα δια κατασκευής πέντε τάφρων, μεταμορφώσας την πεδιάδα εκείνην εις γην Εδέμ. Οι κάτοικοι ως κολίγοι έδιδον το 1/3 των καθαρών εισοδημάτων των εις τον αφέντην Αλή, αλλ' αρκετά εκέρδιζον και εκείνοι εκ των εναπομενόντων 2/3. Οπόσον ευτυχείς καιροί και καλαί αναμνήσεις της εποχής εκείνης του Νταλίπ! Εξηκονταετία παρήλθεν έκτοτε από της εποχής εκείνης και δεν επερίσσευσαν εκ των εκατοντάδων χιλιάδων δραχμών, εκ των φόρων της επαρχίας Ξηροχωρίου λαμβανομένων και υπό των στομάχων των χαραμοφάγηδων χωνευομένων δεν επερίσσευσαν λέγομεν πέντε μόνον χιλιάδες δραχμών εκ του προϋπολογισμού των 40 εκατομμυρίων προς επισκευήν των ήδη υπαρχουσών τάφρων του αειμνήστου Οθωμανού Νταλίπ!…».

Και προσοχή αν κάτι σας θυμίζει από το άρθρο του 1876 τη σημερινή πραγματικότητα, προς Θεού! είναι απλά μία ατυχής σύμπτωση…

Περί αυτών όλων όμως θα επανέλθουμε.

 

 

 

ΛΕΖΑΝΤΕΣ

1)Η επαναστατική σφραγίδα της Ιστιαίας (Ξηροχωρίου τότε), η οποία σφράγισε πολλά έγγραφα κατά την διετία (1821-1823) που η Βόρεια Εύβοια τελούσε υπό προσωρινή δυστυχώς ελευθερία.

2)Ο Αλή Πασάς. Μια χαρισματική, ιδιόρρυθμη και αντιφατική προσωπικότητα. Από το 1800 σχεδόν διαχειριζόταν ολόκληρη τη Βόρεια Εύβοια και μάλιστα κατά εξαίρετο τρόπο για τους κατοίκους της.

3)Aγγελής Γοβιός. Ενας από τους πιο αγαπημένους στρατιωτικούς του Αλή Πασά.Αφού θήτευσε ως «αστυνόμος» του Αλή Πασά στην περιοχή της Ιστιαίας (1818-1920) ετέθη κατόπιν επικεφαλής του Ευβοϊκού Αγώνα.

4)Δύο από τα εκατοντάδες έγγραφα που ανασύραμε από τα Γ.Α.Κ. μετά από ατέλειωτες ώρες έρευνας και την ευγενική βοήθεια των προϊσταμένων τους. Τα έγγραφα αυτά φώτισαν αρκετές σκοτεινές πτυχές της νεότερης ευβοϊκής ιστορίας και εμπλουτίζοντας το αρχείο μας.