ΑΛΑΤΣΑΤΑ

Εικόνα 1

Τα Αλάτσατα είναι ένα ακόμη γραφικό ελληνικό χωριό, το οποίο διατηρώντας μέχρι και σήμερα τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του, αποτελεί μία από τις πολλές πηγές τουριστικών εσόδων του Τουρκικού κράτους. Τα Αλάτσατα χτισμένα λίγα χιλιόμετρα από τις νότιες παραλίες της χερσονήσου της Ερυθραίας, βρίσκονται αρκετά κοντά στο Τσεσμέ και συνδέονται με την προτελευταία έξοδο του αυτοκινητόδρομου Σμύρνης-Τσεσμε.

Η γοητεία του χωριού οφείλεται αποκλειστικά στο απώτερο αλλά και πρόσφατο ελληνικό παρελθόν του. Ειδικά το κέντρο του και η περιοχή γύρω από το ναό της Παναγίας της Αλατσατιανής, που σήμερα λειτουργεί ως τζαμί, παρουσιάζουν έντονο τουριστικό ενδιαφέρον λόγω των καλαίσθητων παλιών ελληνικών οικοδομημάτων, που έχουν επαρκώς συντηρηθεί και ανακαινιστεί από τους νέους ιδιοκτήτες τους.

Εικόνα 2

Μέχρι το 1922, όπως προανέφερα, το χωριό κατοικούταν στη συντριπτική πλειοψηφία από Έλληνες. Μετά τα τραγικά γεγονότα εκείνης της χρονιάς και την εν συνεχεία συμφωνία για την πληθυσμιακή ανταλλαγή θρησκευτικών μειονοτήτων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, οι Έλληνες από τα Αλάτσατα ήλθαν στην Ελλάδα (μερικοί από αυτούς και στην Εύβοια). Στα Αλάτσατα οδηγήθηκαν αρχικά προς εγκατάσταση μουσουλμάνοι από τη Βοσνία αλλά και από περιοχές της Μακεδονίας. Με το πέρασμα των χρόνων και την εισοδηματική βελτίωση των κατοίκων της Σμύρνης, τα Αλάτσατα επιλέχθηκαν ως ο ιδανικός τόπος αγοράς εξοχικών κατοικιών. Όταν ο τουρισμός άρχισε να αναπτύσσεται στην Τουρκία και οι Τούρκοι ανακάλυψαν τα οικονομικά οφέλη, που προκύπτουν από αυτή τη σύγχρονη βιομηχανία, οι νέοι ιδιοκτήτες των παλιών ελληνικών σπιτιών στα Αλάτσατα άρχισαν να τα μετατρέπουν σε ταβέρνες, εστιατόρια και ξενώνες, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο προσοδοφόρες επιχειρήσεις. Σιγά-σιγά όλα τα σπίτια αγοράσθηκαν από Τούρκους επενδυτές με αποτέλεσμα να πλουτίσουν οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες τους.

Εικόνα 3

Για να προσεγγίσει ο εποχούμενος επισκέπτης το κέντρο των Αλάτσατων υποχρεούται να αφήσει το όχημά του σε ειδικούς χώρους στάθμευσης στην είσοδο του χωριού. Βαδίζοντας στους πανέμορφους πλακόστρωτους πεζόδρομους είχαμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε από τη μια μεριά τα καλαίσθητα πετρόχτιστα ελληνικά σπίτια με τους χαρακτηριστικούς εξώστες και από την άλλη το απερίγραπτο κιτς των τουριστικών επιχειρηματιών, οι οποίοι έχουν μετατρέψει αυτά τα σπίτια σε κακόγουστα κέντρα διασκέδασης και ταβέρνες με αλλοπρόσαλλες διακοσμήσεις. Ακόμη και κινέζικα φαναράκια έχουν βάλει οι αθεόφοβοι.    

Εικόνα 4

Στο ναό της Παναγίας της Αλατσατιανής ξεχωρίζει το περίτεχνο μαρμάρινο τέμπλο, η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1874, όπως μας πληροφορεί μικρή εντοιχισμένη επιγραφή. Είναι έργο του μαρμαρογλύπτη Ιωάννη Χαλεπά πατέρα του γνωστού μας Γιαννούλη Χαλεπά. Δυστυχώς όταν ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί υπέστη αρκετές καταστροφές λόγω των τυπικών διαφορών, που υπάρχουν μεταξύ των δύο θρησκειών. Οι αγιογραφίες καταστράφηκαν και σοβατιστήκαν, τα διάφορα χριστιανικά σύμβολα εξαφανίστηκαν και τα χερουβείμ του μαρμάρινου τέμπλου αποκεφαλίστηκαν. Έτσι μόνο το μαρμάρινο τέμπλο και η εξωτερική δομή του ναού της Παναγίας έχουν μείνει για να θυμίζουν το παρελθόν του ναού.

Εικόνα 5

Βλέποντας με θλίψη την σημερινή εικόνα ενός πάλαι ποτέ περίλαμπρου χριστιανικού ναού σε μία περιοχή που θέλει να θεωρείται τουριστική, αναλογίστηκα πως η καταστροφή αλλά και η μετατροπή των χώρων λατρείας μιας κοινωνίας από μία άλλη, ως επίδειξη ισχύος και μόνο, φανερώνει βαρβαρότητα και δε συνάδει με την εικόνα λαών που επιθυμούν να θεωρούνται πολιτισμένοι και σύγχρονοι.

Αυτό όμως το κεφάλαιο θα το αναπτύξουμε καλλίτερα από την επόμενη ανάρτησή μας περιοδεύοντας στο μελαγχολικό νησί της Ίμβρου.

Αλέξανδρος Καλέμης

ΛΕΖΑΝΤΕΣ

Εικόνα 1

Στα Αλάτσατα τα όμορφα παλιά ελληνικά οικοδομήματα έχουν μετατραπεί σήμερα, ως επί το πλείστον, σε ξενώνες και ταβέρνες με αλλοπρόσαλλες διακοσμήσεις. Πλαστικές σημαιούλες, κακόγουστα γκράφιτι, ακόμη και κόκκινα κινέζικα φαναράκια.

Εικόνα 2

Διασχίζοντας τα πλακόστρωτα σοκάκια των Αλάτσατων, μπορεί ο επισκέπτης να πάρει μία ιδέα του πρόσφατου ελληνικού παρελθόντος του χωριού, αρκεί φυσικά να παραβλέψει τις σύγχρονες διακοσμήσεις.

Εικόνα 3

Ο ναός της Παναγίας της Αλατσατιανής λειτουργεί σήμερα ως τζαμί. Στα τζάμια της κλειδωμένης πόρτας του ναού υπάρχει γραμμένο το κινητό τηλέφωνο του ιμάμη για όσους θέλουν να επισκεφθούν το εσωτερικό του.

   

Εικόνα 4 

Το υπέροχο μαρμάρινο τέμπλο του ναού είναι κατασκευασμένο το 1874 από το μαρμαρογλύπτη Ιωάννη Χαλεπά πατέρα του γνωστού μας Γιαννούλη Χαλεπά.

Εικόνα 5

Τούρκοι μουσουλμάνοι από τα Αλάτσατα περιμένουν την ώρα της απογευματινής προσευχής έξω από τον πάλαι ποτέ ναό της Παναγίας της Αλατσατιανής.