50. ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ ΑΤΤΑΛΟΣ ΑΦΑΝΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΩΡΕΟ (199 π.Χ.)

Αλέξανδρου Καλέμη

Η αποτυχία του Φιλίππου να καταφέρει σοβαρό πλήγμα κατά της Αθήνας, που αποτελούσε εκείνη την περίοδο το προπύργιο για τις επιθέσεις των Ρωμαίων εναντία στην Εύβοια, σήμανε την αρχή του τέλους της Μακεδονικής αίγλης. Η κατάκτηση της Εύβοιας θα διευκόλυνε κατά πολύ τους Ρωμαίους για την εφαρμογή των επεκτατικών τους σχεδίων.

Μετά την επιτυχία του κατά της Χαλκίδας, ο ρωμαϊκός στόλος μαζί με ροδιακά πλοία, αγκυροβόλησαν στη Γεραιστό και άρχισαν να λεηλατούν και να καταστρέφουν  τα χωράφια της Καρυστίας.

Λίγο αργότερα (199 π.Χ.), στην βόρεια πλευρά της Εύβοιας, δυνάμεις του Άτταλου και του Λεύκιου Απούστιου, αποφάσισαν να καταλάβουν οριστικά την πανίσχυρη Ωρεό, σημαντικό σταθμό των Μακεδόνων. Ο Άτταλος μάλιστα είχε έναν παραπάνω λόγο να επιτεθεί κατά της Ωρεού, αφού είχε αποσπάσει την υπόσχεση των Ρωμαίων, πως μετά την κατάληψη θα μπορούσε ελεύθερα να λαφυραγωγήσει την πλούσια ευβοϊκή πόλη και να ιδιοποιηθεί τα λάφυρα, μεταφέροντάς τα στην πατρίδα του.

Το 199 π.Χ. μετά την κατάληψη του Πτελεού, πολιόρκησαν την Ωρεό. Με καταπέλτες, κριούς και άλλες πολιορκητικές μηχανές κατάφεραν, μετά από λυσσώδεις μάχες με τις φρουρές των τειχών, να εκπορθήσουν τη σπουδαία πόλη της Εύβοιας. «…Ευβοέων γαρ Εστιαίαν πόλιν ελών υπηκόους κατ΄ ανάγκην ούσας Φιλίππου, εποίησεν ανάστατους…» μας αναφέρει ο Λίβιος.

Οι Ρωμαίοι του Οτίλιου Τάππουλου κατέλαβαν την Ωρεό και αφού συνέλαβαν όσους κατοίκους δεν κατάφεραν να διαφύγουν, τους πούλησαν αργότερα στα δουλοπάζαρα της Ρώμης. Ο Άτταλος φόρτωσε με λάφυρα τα πλοία του και τα μετέφερε στην Πέργαμο. Μεταξύ των λαφύρων ήταν και πολλά αγάλματα, που ακόμη και σήμερα κοσμούν τα μουσεία της Περγάμου και του Βερολίνου με τις επιγραφές στη βάση τους: «Βασιλεύς Άτταλος εκ της Ωρεού καταλήψεως». (Inschriften von Pergamon I,38).

Ένα από τα αγάλματα, που προφανώς επεχείρησαν να μεταφέρουν στα πλοία τους οι στρατιώτες του Άτταλου, ήταν και ο Ταύρος των Ωρεών, που σήμερα εκτίθεται στην πλατεία της Εκκλησίας του Σωτήρος. Το ογκώδες γλυπτό δεν κατέστη δυνατόν να τοποθετηθεί σε πλοίο και εγκαταλείφθηκε στην ακρογιαλιά, στο σημείο που βρέθηκε 2.162 χρόνια αργότερα (1963). Προηγουμένως βέβαια οι λαφυραγωγοί του Άτταλου είχαν φροντίσει να αποσπάσουν τα μπροστινά πόδια και τα κέρατα του γλυπτού, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα ήταν κατασκευασμένα από χρυσό ή άλλο πολύτιμο μέταλλο.

Ο Ταύρος των Ωρεών εγκαταλείφθηκε από τους κατακτητές της πόλης (199 π.Χ.) στη θάλασσα επειδή δεν μπορούσε να φορτωθεί σε πλοίο. Προηγουμένως είχαν αποσπαστεί να χρυσά κέρατα και τα μπροστινά πόδια του γλυπτού.

Το μέγεθος της καταστροφής, που υπέστη η περιοχή της Ιστιαίας (και κυρίως η λαμπρότερη των πόλεών της, Ωρεός), εξόργισε και αυτή ακόμη τη Ρωμαϊκή Σύγκλητο, υποχρεώνοντας τους Ρωμαίους να αποσύρουν τον Οτίλιο από τη διοίκηση των στρατευμάτων, που κατέλαβαν την Ωρεό και να τον αντικαταστήσουν με τον με τον Φλαμινίνο. Κατά τον Παυσανία λοιπόν «Ευβοέων γαρ Εστίαιαν πόλιν (εδώ φαίνεται η ταύτιση Ιστιαίας και Ωρεού) και Αντίκυραν την εν Φωκίδι ελών, υπηκόους κατ΄ ανάγκην ούσας Φιλίππου (Οτίλιος) εποίησεν αναστάτους – και τούδε ένεκα εμοί δοκείν, επεί επύθετο η βουλή αποστέλλουσι Οτιλίω διάδοχον της αρχής Φλαμίνιον».

 Ένα χρόνο αργότερα (198 π.Χ.) και ενώ την ηγεσία του ρωμαϊκού στόλου είχε αναλάβει ο ύπατος Τίτος Κοΐντιος Φλαμινίνος, η Ερέτρια είχε την τύχη της Ωρεού. Μετά από γενναία άμυνα των φρουρών της, η λαμπρή ευβοϊκή πόλη έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων και υπέστη ακριβώς ότι και οι υπόλοιπες μεγάλες πόλεις της Εύβοιας. Η καταστροφή της ήταν καθολική, ενώ πολλά πλοία φορτωμένα με λάφυρα και σκλάβους απέπλεαν από το λιμάνι της μετά τη ρωμαϊκή νίκη. Αντίθετα με την Ωρεό και την Ερέτρια, η Κάρυστος, είχε καλλίτερη τύχη, αφού υποτάχθηκε στους Ρωμαίους χωρίς αντίσταση. Την ίδια αυτή χρονιά (198 π.Χ.) ο Άτταλος πεθαίνει στην Πέργαμο και δίνει την εξουσία στον γιο του Ευμένη.

70 περίπου χρόνια μετά την κατάκτηση της Εύβοιας από τους Ρωμαίους η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε αποκτήσει εντυπωσιακές διαστάσεις.

Μετά τις ρωμαϊκές κατακτήσεις στην Εύβοια, η μόνη πόλη που παρέμενε ακόμη στην επιρροή του Φιλίππου, ήταν η πληγωμένη Χαλκίδα. Μαζί με την Δημητριάδα και την Κόρινθο, αποτελούσαν τα μοναδικά πλέον στρατηγικά κλειδιά των Μακεδόνων στην Ελλάδα. Το κλίμα όμως είχε αντιστραφεί εντελώς εναντίον των Μακεδόνων με αποτέλεσμα την εγκατάλειψή τους και από τους τελευταίους συμμάχους τους στην Ελλάδα.

Το 197 π.Χ., μετά τη ρωμαϊκή νίκη επί του Φιλίππου στη θέση «Κυνός Κεφαλές» επί της ουσίας όλα είχαν τελειώσει για τους Μακεδόνες. Η Χαλκίδα περιήλθε στην Ρωμαϊκή κατοχή, επισφραγίζοντας έτσι την οριστική υπαγωγή της Εύβοιας στο Ρωμαϊκό κράτος.  

Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο, των διάφορων συντακτών των κειμένων και των κατόχων των φωτογραφιών. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.