ΙΜΒΡΟΣ 2

Εικόνα 1

Βρισκόμαστε στην περιοχή της απόκοσμης και από πάσης απόψεως αδικημένης Ίμβρου. Στο προηγούμενο φύλλο μας αναφερθήκαμε στις πρώτες μας εντυπώσεις από την άφιξή μας σ’ αυτό  το μελαγχολικό νησί του Βορείου Αιγαίου, όπου ο Έλληνας, αντίθετα με όλη την υπόλοιπη τουρκική επικράτεια, αισθάνεται ένα σφίξιμο στην ψυχή του. Το σφίξιμο αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εμφαντική, απροκάλυπτη και επίμονη προσπάθεια του τουρκικού μηχανισμού να πιστοποιήσει την κυριαρχία του σ’ αυτό το μικρό και άγονο νησάκι. Πολύ μεγαλύτερος αριθμός σημαιών και εθνικών συμβόλων από ότι σε άλλες παραμεθόριες περιοχές της Τουρκίας, φανερή προσπάθεια υποβάθμισης κυρίως των θρησκευτικών ελληνικών μνημείων και τέλος ένας υπερβολικός αριθμός στρατιωτικών εγκαταστάσεων, οι κινήσεις των οποίων σου δημιουργούν την εντύπωση πως από στιγμή σε στιγμή επίκειται απόβαση εισβολέων.

Εικόνα 2

Γίναμε μάρτυρες κωμικοτραγικών σκηνών σε μία απόμερη βραχώδη ακρογιαλιά, στην οποία δεκάδες πάνοπλοι στρατιώτες ενός φυλακίου, οχυρωμένοι πίσω από αραδιασμένους σάκους με άμμο, ήταν με το δάχτυλο στη σκανδάλη λες και από στιγμή σε στιγμή θα φαίνονταν από μακριά οι προπομποί του ελληνικού στόλου. Μου ήλθαν γέλια με όσα έβλεπα και προσπάθησα να κάνω μια μικρή στάση. Οι προθέσεις μου όμως για λαθραία φωτογράφηση μέσα από τα τζάμια του αυτοκινήτου απετράπησαν από τις σφυρίχτρες των φρουρών και τα σήματα τους για γρήγορη αποχώρηση. Έτσι συνέχισα την περιπλάνησή μου στο άχρωμο και γυμνό τοπίο της Ίμβρου αναπολώντας με γέλιο κάποιες ανάλογες κωμικές στρατιωτικές σκηνές στην Ελλάδα, που χαράχτηκαν στη μνήμη μου από τότε που υπηρετούσα τη θητεία μου στη Ρόδο (πριν αρκετές δεκαετίες βέβαια).

Εικόνα 3

Στην σύγχρονη Ίμβρο οι αστείες αυτές (εκτός τόπου και χρόνου) εικόνες, που γίνονται ανά πάσα στιγμή αντιληπτές από τους ξένους επισκέπτες του νησιού, επιβεβαιώνουν ως ένα βαθμό τις εν Ελλάδι κυκλοφορούσες φήμες για την συμπεριφορά των Τούρκων προς τις μειονότητες. Ας δούμε όμως εν συντομία πως διαμορφώθηκε αυτό το κλίμα στην Ίμβρο μετά τις ιστορικές εξελίξεις του τελευταίου αιώνα.
Όπως γνωρίζουμε, το 1923, από τη συμφωνία της Λοζάνης περί ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας εξαιρέθηκαν οι περιοχές της Δυτικής Θράκης από Ελληνικής πλευράς και οι περιοχές Κωνσταντινούπολης, Πριγκιπονήσων, Ίμβρου και Τενέδου από Τουρκικής πλευράς. Οι εκεί δηλαδή ελληνικοί και τουρκικοί πληθυσμοί δεν μετακινήθηκαν σε πρώτη τουλάχιστον φάση. Αργότερα και κατά τη διάρκεια κρίσεων στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, οι περισσότεροι από τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης αλλά και των νησιών, που προαναφέραμε, αναγκάσθηκαν να μετακομίσουν στην Ελλάδα, εγκαταλείποντας ή πουλώντας τις περιουσίες τους.

Εικόνα 4

Βέβαια θα πρέπει να ομολογήσουμε, αντικειμενικά κρίνοντας τα πράγματα, πως η συμπεριφορά τόσο της Ελλάδος όσο και της Τουρκίας στις μειονότητες Τούρκων και Ελλήνων, που αντίστοιχα ζούσαν στην επικράτειά τους δεν ήταν η ιδανικότερη. Τόσο οι Τούρκοι της Θράκης, όσο και οι Έλληνες της Πόλης και των νησιών Ίμβρου και Τενέδου μετά το 1925 δεν απολάμβαναν την ίση αντιμετώπιση, που επιμόνως επιθυμούν να διακηρύσσουν στρουθοκαμηλίζοντας τα δύο κράτη. Από αυτή την κατάσταση, που επικρατεί για έναν σχεδόν αιώνα (τείνουσα ευτυχώς στις μέρες μας σε σταδιακή βελτίωση) περισσότερο ζημιωμένες ήταν οι μειονότητες των Ελλήνων για τον απλούστατο λόγο ότι ανήκαν κατά κανόνα στις οικονομικά και πολιτιστικά ανώτερες κοινωνικές τάξεις αντίθετα με τις εν Ελλάδι τουρκικές μειονότητες, που εδώ και αιώνες, δεν έχουν κάνει σημαντικά βήματα κοινωνικής και οικονομικής προόδου για πολλούς και διάφορους λόγους.
Γι’ αυτά όμως όλα θα επανέλθουμε συνεχίζοντας στην επόμενη ανάρτησή μας.

Αλέξανδρος Καλέμης

 

ΛΕΖΑΝΤΕΣ

Εικόνα 1

Εγκαταλειμμένο και ερειπωμένο ελληνικό σχολείο σε χωριό της Ίμβρου (Γρίδια). Η άνιση μεταχείριση των Ελλήνων Ιμβρίων από το Τουρκικό κράτος τους έχει οδηγήσει εδώ και λίγες δεκαετίες σε ομαδικό εκπατρισμό.

Εικόνα 2

Στις φωτογραφίες μας ένα από τα ελάχιστα ξωκλήσια, που καταφέραμε να βρούμε ξεκλείδωτο. Κι αυτό ίσως γιατί βρίσκεται σε μία περιοχή απρόσιτη για συνήθη οχήματα.

Εικόνα 3

Ελάχιστα είναι τα καλοσυντηρημένα ελληνικά σπίτια που έχουν εναπομείνει πια στα ελληνικά χωριά της Ίμβρου.
 

Εικόνα 4  

Τα περισσότερα χωριά της Ίμβρου βρίσκονται χτισμένα σε υψώματα στο εσωτερικό του νησιού κατά μήκος του δρόμου, που το διασχίζει από ανατολικά προς τα δυτικά.