37. ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΣΤΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

 Αλέξανδρου Καλέμη

Προς τα μέσα του 4^ου αι. π.Χ. όλες οι πόλεις της Εύβοιας, άρχισαν να αισθάνονται την κόπωση από τις διαρκείς πολιτικές αντιπαραθέσεις, που είχαν σαν επακόλουθο την καταστροφική αναστολή κάθε πολιτισμικής εξέλιξης και ανάπτυξης.

Με εξαίρεση μικρά διαστήματα της περιόδου που βρισκόταν υπό την κηδεμονία των Αθηναίων και υπό δημοκρατική διακυβέρνηση, ο 5^ος και ο 4^ος αι. π.Χ. χαρακτηρίζονται από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με την πολιτισμική έκρηξη των δύο προηγούμενων αιώνων ( 6^ος και 7^ος π.Χ.).

Τα μικρά διαλλείματα επικράτησης των ολιγαρχικών στην Εύβοια και η συμμαχία με τους Θηβαίους, κάθε άλλο παρά ικανοποίησαν τις προσδοκίες των Ευβοέων φίλων της Σπάρτης και της Θήβας.

Φίλιππος ο Β’ .

Ειδικότερα κατά το πρώτο μισό του 4^ου π.Χ. αι. οι ατέλειωτες εμφύλιες συγκρούσεις και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις, κούρασαν πολύ τις ευβοϊκές κοινωνίες, που ήδη αναζητούσαν μία μεγάλη αλλαγή. Μία νέα τάξη πραγμάτων. Αυτός ήταν και ο βασικότερος λόγος, που εξαρχής είδαν θετικά την μακεδονική άνοδο, διαβλέποντας (και όχι άδικα) πως ο Φίλιππος και οι Μακεδόνες θα αποτελούσαν τη λύση των προβλημάτων τους. 

Φίλιππος ο Β’

Και πράγματι η προοπτική του Φιλίππου για ένωση όλων των ελληνικών πόλεων (υπό το σκήπτρο του φυσικά) εκείνη ειδικά την περίοδο, δεν ήταν απλά μία λύση, αλλά η αναγκαία λύση του Ελληνικού Προβλήματος. Η ανάγκη αυτή σχετιζόταν με τη νέα άνοδο της Περσικής Αυτοκρατορίας και την επικίνδυνη ανάμειξη των Περσών στις πολιτικές αντιπαραθέσεις των Ελλήνων. Μια ανάμειξη, που γινόταν με τις προδοτικές ενίοτε επικλήσεις κάποιων Ελλήνων, αναγκάζοντας τον Αθηναίο ρήτορα Ισοκράτη να θωρήσει τον Φίλιππο ως τον μόνο άξιο, εκείνη την εποχή, να ηγηθεί όλων των Ελλήνων. 

Ο Φίλιππος πάλι δεν ήταν δυνατόν να μην επωφεληθεί από αυτή την κατάσταση, δημιουργώντας συνεχώς προϋποθέσεις παρέμβασής του στις διαμάχες μεταξύ των ελληνικών πόλεων. Στην Εύβοια μάλιστα είχε δημιουργήσει σημαντικά ερείσματα πριν από το 357 π.Χ. όπως είδαμε στις προηγούμενες ενότητες της ιστορίας μας. 

Η ενδυνάμωση της Περσικής Αυτοκρατορίας κατά τον 4^ο αι. π.Χ. και οι αναμείξεις των Περσών στις εμφύλιες πολιτικές διαμάχες των Ελλήνων είχαν κάνει επιτακτική την ανάγκη μιας ενιαίας ελληνικής πολιτικής. 

  Το 355 π.Χ. μια νέα ευκαιρία δίδεται στον Φίλιππο. Εκείνη την περίοδο Θηβαίοι, Λοκροί και Θεσσαλοί είχαν κηρύξει τον Ιερό Πόλεμο εναντίον των Φωκέων, που είχαν λεηλατήσει τους θησαυρούς του Μαντείουτων Δελφών. Επειδή οι σύμμαχοι δυσκολεύτηκαν, ζήτησαν τη βοήθεια του Φιλίππου. Επωφελούμενος ο Φίλιππος, έγινε κύριος των Παγασών και άρχισε στενές επαφές με τους Ευβοείς.

Δημοσθένης

Το γεγονός αυτό οδήγησε τον Δημοσθένη στην συγγραφή των περίφημων «Φιλιππικών» του, όπου καταγγέλλει τον Φίλιππο για αλαζονεία και αυθάδεια απέναντι στους Αθηναίους. Αναφέρεται μάλιστα σε επιστολές, που ο Φίλιππος είχε στείλει προς τους Ευβοείς, επιδιώκοντας να τους προσεταιριστεί.

Όπως έχω προαναφέρει σε προηγούμενο άρθρο, όργανο του Φιλίππου την περίοδο εκείνη, ήταν στην Εύβοια ο πολιτικός Πλούταρχος από την Ερέτρια. Ο Πλούταρχος ήταν αρχικά φίλος των Αθηναίων για να ενστερνιστεί στη συνέχεια τη μακεδονική πολιτική, προδίδοντας επί της ουσίας τους πρώην συμμάχους του. 

Αισχίνης

Εκτός όμως από τον Πλούταρχο, ο Αισχίνης κατηγορεί και τον πολιτικό της Χαλκίδας, Καλλία, ως όργανο του Φιλίππου στην Εύβοια. Στον «Κατά Κτησιφώντος» λόγο του, αναφέρει, πως όταν οι Αθηναίοι εκστράτευσαν στην Εύβοια για να βοηθήσουν τον Πλούταρχο, μόλις έφτασαν στις Ταμύνες και πέρασαν το Κοτύλαιο όρος, ο Καλλίας βλέποντας τον αθηναϊκό στρατό κλεισμένο σε κακοτοπιές, αφού συγκέντρωσε στράτευμα από όλη την Εύβοια, λαμβάνοντας και μακεδονικές ενισχύσεις από τον Φίλιππο, επέπεσε εναντίον των Αθηναίων με σκοπό την εξόντωσή τους. Οι τελευταίοι διασώθηκαν από την γενναιότητα που έδειξαν, σύμφωνα πάντα με τις περιγραφές του Αισχίνη.

Οι φιλομακεδονικές ενέργειες του Καλλία δεν περιορίστηκαν στην συγκεκριμένη επίθεση στις Ταμύνες, αλλά συνεχίστηκαν στην Χαλκίδα με οργάνωση πανευβοϊκού συνεδρίου για την οχύρωση της Εύβοιας απέναντι στους Αθηναίους με τη σύμπραξη φυσικά του Φιλίππου.

Εύριπος: Ο Αισχίνης συγκρίνει ρητορικά τις αλλαγές της φοράς των ρευμάτων του με τον χαρακτήρα του Χαλκιδέου πολιτικού, Καλλία.

Σύντομα όμως ο περίεργος αυτός πολιτικός της Χαλκίδας, ήλθε σε σύγκρουση και με τον Φίλιππο, τον οποίο εξόργισε με την πολιτική του. Έντρομος τότε ο Καλλίας για τις επικείμενες επιπτώσεις, κατέφυγε και πάλι στην συμμαχία των Αθηναίων. Αυτές οι μεταβολές του Καλλία, οδήγησαν τον ρήτορα Αισχίνη να αποκαλέσει τον χαρακτήρα του Καλλία περισσότερο ευμετάβλητο και από αυτές ακόμη τις μεταβολές φοράς των νερών του Ευρίπου (πλείους τραπόμενον τροπάς  του Ευρίπου).    

 Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο, των διάφορων συντακτών των κειμένων και των κατόχων των φωτογραφιών. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.