2. Η ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΣΤΗΝ ΓΗ ΚΑΙ Ο ΜΩΖΟΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΙΔΗΨΟΥ

Η θεϊκά προικισμένη Εύβοια με το ανεκτίμητο φυσικό της περιβάλλον και τα 678 χλμ. μοναδικού κάλλους ακτών, αποτελεί σήμερα μία από τις λίγες περιοχές της γης με τόσα φυσικά εφόδια αλλά και τόση ιστορία.

Αλέξανδρου Καλέμη

Το νησί της Εύβοιας έχει έκταση 3.660 τετρ. χλμ. μήκος και 175 χλμ. πλάτος, που κυμαίνεται από 6 μέχρι και 50 χιλιόμετρα. Το μήκος των ακτών της Εύβοιας ανέρχεται σε 678 χλμ.

Στην Εύβοια ανήκει και ένας μεγάλος αριθμός βραχονησίδων, όπως οι Πεταλιοί έξω από το Μαρμάρι, τα Λιχαδονήσια στο Βορά, οι νησίδες ανοιχτά των Στύρων και αρκετές ακόμη, που βρίσκονται από τη μεριά του Αιγαίου. Αυτά είναι συνοπτικά τα στοιχεία της γεωγραφικής ταυτότητας της Εύβοιας, όπως τη βλέπουμε στους σύγχρονους χάρτες. 

Ας δούμε όμως πότε εμφανίστηκε η πρώτη μορφή ζωής στην Εύβοια και από πότε έχει διαμορφωθεί  γεωφυσικά το σημερινό της σχήμα, ξεκινώντας ένα ταξίδι εκατομμυρίων χρόνων πριν από σήμερα. Τότε δηλαδή που ο Θεός αποφάσισε να δημιουργήσει τον Κόσμο.

«...Και είπεν ο Θεός. Συναχθήτω το ύδωρ το υποκάτω του ουρανού εις συναγωγή μίαν, και οφθήτω η ξηρά. Και εγένετο ούτως… Και είπεν ο Θεός. Εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών ζωσών, και πετεινά πετόμενα επί της γης κατά το στερέωμα του ουρανού. Και εγένετο ούτως...Και εποίησεν ο Θεός τα κήτη τα μεγάλα και πάσαν ψυχήν ζώων ερπετών ά εξήγαγε τα ύδατα κατά γένη αυτών. Και παν πτερωτόν κατά γένος...». (Γένεσις κεφ. Α΄).

Έτσι περιγράφεται από την Παλαιά Διαθήκη η χρονική περίοδος της ζωής του πλανήτη μας, κατά την οποία εμφανίστηκε η ξηρά σε κάποια σημεία των υδάτινων μαζών, που κάλυπταν την επιφάνεια της γης. Αυτήν την εποχή άρχισαν να γίνονται εμφανή τα πρώτα σημάδια της ζωής.

Όταν τα ψηλότερα βουνά της γης άρχισαν να φαίνονται εδώ κι κει σαν μικρά νησιά μέσα στον απέραντο υδάτινο όγκο, έκαναν την εμφάνισή του με το πέρασμα των αιώνων οι πρώτοι Μεγαλόσαυροι, κάποιο διάστημα μετά την εμφάνιση των αβυσσικών ορέων.  

Απολιθώματα σκελετών μεγαλόσαυρων (συμπληρωμένα φυσικά), από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Βερολίνου. Στην κατηγορία αυτή κατατάσσει τον Μωζόσαυρο, απολίθωμα του οποίου ισχυρίζεται πως εντόπισε ο Α. Ζυγομαλάς στη Σπηλιά του Σύλλα, στην Αιδηψό.

 Τα θαλάσσια αυτά ζώα προϋπήρξαν των χερσαίων παλαιοθηρίων, τα οποία για να επιβιώσουν είχαν ανάγκη από άφθονη τροφή προερχόμενη από τη βλάστηση της γης, με άμεση προϋπόθεση την ύπαρξη μεγάλων εκτάσεων στερεού εδάφους. Την αλήθεια αυτή επιβεβαιώνει η αρχαιολογία των λειψάνων από τα μαστοφόρα παλαιοθηρία, που βρέθηκαν στα στρώματα αυτά της γης, στα οποία ταυτόχρονα βρέθηκαν γαιάνθρακες, ενώ στα στρώματα που βρέθηκαν θαλάσσια θηρία δεν υπάρχουν απολιθώσεις φυτών. Αυτά μας αναφέρει σε μία έκδοση του 1858 ο ερευνητής Α. Ζυγομαλάς, σαν εισαγωγή στην επακολουθούσα προσπάθειά του, να τεκμηριώσει ύπαρξη απολιθώματος ενός μεγαλόσαυρου στη σπηλιά του Σύλλα στην Αιδηψό.

Η Αιδηψός με τις μυστηριώδεις γεωθερμικές δυνάμεις και τα αναβλύζοντα νερά από τα έγκατα του πλανήτη μας, πάντα κέντριζε την φαντασία των ανθρώπων από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας. Γιατί λοιπόν να μην κεντρίσει και την φαντασία του Α. Ζυγομαλά, επιστήμονα του 19^ου αιώνα, που είδε την Σπηλιά του Σύλλα στην Αιδηψό, ως το εσωτερικό ενός τεράστιου Μωζόσαυρου.

  Ο Α. Ζυγομαλάς, ο οποίος στα πλαίσια κάποιας γεωλογικής έρευνας επισκέφθηκε το 1852 την Αιδηψό, εξερευνώντας τα τοιχώματα της σπηλιάς του Σύλλα, ισχυρίστηκε πως αυτά αποτελούσαν τμήματα απολιθώματος ενός τεράστιου αμφίβιου, που έζησε στα αρχικά στάδια της εποχής των δεινοσαύρων και όταν ακόμη μερικές μόνο κορυφές (διαμορφωμένων διαφορετικά τότε) βουνών της Εύβοιας, αποτελούσαν μικρές βραχονησίδες.

Ο Ζυγομαλάς, πιστεύοντας, πως βρέθηκε προ μίας σημαντικότατης ανακάλυψης, προχώρησε στη έκδοση μιας μελέτης επί του θέματος αυτού, η οποία εκδόθηκε το 1858 σε βιβλίο, εμπεριέχουσα μάλιστα και σχεδιασμένη γκραβούρα του θηρίου. Μέχρι σήμερα ο ισχυρισμός του Ζυγομαλά δεν απέκτησε επιστημονικά ερείσματα, ούτε ποτέ επιβεβαιώθηκε. Αντίθετα επικρίθηκε από πολλούς επιστήμονες. Από αυτό το βιβλίο, στη συνέχεια θα σας μεταφέρω  ενδεικτικά ένα μικρό συμπερασματικό απόσπασμα του επιλόγου. 

«...Για να εξάγουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα πρέπει εξετάσουμε γιατί τα οστά του Μωζόσαυρου της Αιδηψού βρίσκονται στη στοά και τα τείχη του Ρωμαϊκού λουτρού... Αν μας ρωτήσει κάποιος, πώς ο δικός μας Μωζόσαυρος βρέθηκε ανέπαφος πάνω στο λόφο της Αιδηψού; ειλικρινά δεν ντρεπόμαστε να εκφράσουμε την πλήρη άγνοια μας. Δεν πιστεύουμε εν τούτοις ότι ο Μωζόσαυρος έφθασε στην Εύβοια προκειμένου να χρησιμοποιήσει τις θεραπευτικές ιδιότητες των λουτρών της περιοχής, ούτε για να γίνει φύλακας του Ηρακλή, όπως ίσως πίστεψε ο εμπρηστής της Αθήνας Σύλλας. Πιστεύουμε όμως, ότι το αμφίβιο θηρίο αφού βγήκε από τη θάλασσα για να ξεκουραστεί, πέθανε από ασφυξία, που προκλήθηκε από τις αναθυμιάσεις, τη θερμοκρασία και τους θειούχους ατμούς, ή ότι ενώ βρισκόταν τυχαία στο μέρος εκείνο οι λόφοι ανορθώθηκαν από τα φυσικά φαινόμενα στα οποία οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα η υψηλή θερμοκρασία των νερών της Αιδηψού...»

Ο Α. Ζυγομαλάς, τόσο ενθουσιάστηκε από την υποτιθέμενη ανακάλυψή του στο εσωτερικό της Σπηλιάς του Σύλλα, που έφτασε στο σημείο να σχεδιάσει ακόμη και γκραβούρα του «Μωζόσαυρου της Αιδηψού». Προς αποφυγή παρανοήσεων πάντως οφείλω να επισημάνω πως προσωπικά αποστασιοποιούμαι πλήρως από κάθε ιδέα επιστημονικής τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του αειμνήστου Α. Ζυγομαλά.

 

Ο αμφιλεγόμενος «Μωζόσαυρος της Αιδηψού» του Α. Ζυγομαλά αποτελεί την πρώτη (ίσως και την μόνη) αναφορά στην  πρώτη εμφάνιση ζωής στον χώρο που σήμερα υφίσταται η Εύβοια.

Στο επόμενο άρθρο θα μας δοθεί η ευκαιρία να ασχοληθούμε με σοβαρότερες επιστημονικές έρευνες για την εξέλιξη της ζωής στην μεγαλόνησό μας.  

© Πνευματικά Δικαιώματα

Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.