ΕΥΒΟΙΑ: ΤΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ.

του Αλέξανδρου Καλέμη

 Εντρυφώντας επί τρεις σχεδόν δεκαετίες στις απολαυστικές διαδρομές της έρευνας για την ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Εύβοια, είχα την ευκαιρία, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, να καταχωρήσω τις εμπειρίες, τις γνώσεις και τις εικόνες που αποκόμισα σε εκατοντάδες ψηφιακά αρχεία κειμένων φωτογραφιών και ήχων. Πολλά από αυτά έχουν δει το φως της δημοσιότητας, αλλά βρίσκονται μεταξύ φωτός και σκότους και άλλα, τα περισσότερα ίσως, δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί.

Από σήμερα λοιπόν και εξ αυτού του βήματος θα διαθέσουμε όσο χρόνο μας χαρίσει ο Θεός στην δημοσιοποίηση όσων στοιχείων, δεδομένων, μελετών, ιστοριών, εικόνων και αρχείων διαθέτω για την Εύβοια. Η σχέση δε μεταξύ διαθέσιμου χρόνου και πληθώρας στοιχείων θα θυμίσει ολίγον «Χαλιμά» και «Χίλιες και μία νύχτες». Ανά τριήμερο θα γίνεται η ανανέωση των άρθρων με ιστορική σειρά και δυνατότητα συλλογής τους από τους ενδιαφερόμενους  για τα στοιχεία ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Εύβοιας.  

Το ανυπέρβλητο φυσικό περιβάλλον και η θέση της Εύβοιας, αποτέλεσαν την βάση της πολιτιστικής της πρωτοπορίας (από τον 9^ο π.Χ. αιώνα). Δεν είναι τυχαίο πως οι διεθνείς επιστημονικοί κύκλοι, όταν αναφέρονται στην αρχική διάδοση του πολιτισμού στην Ευρώπη, αναφέρονται αποκλειστικά στην Εύβοια και όχι γενικευμένα στην Ελλάδα, όπως συνηθίζουμε εμείς.

Η μεγάλη απορία ενός σύγχρονου, αλλά και ταυτόχρονα καταρτισμένου κατοίκου της Εύβοιας, είναι το πώς η πάλαι ποτέ κοιτίδα του Δυτικού Πολιτισμού, το θεϊκό καταφύγιο και ο πρώτος τουριστικός προορισμός του αρχαίου κόσμου, έχει υποβαθμιστεί στις μέρες μας, κυρίως από ενδογενείς παράγοντες. Κατά την ταπεινή μου άποψη δε ο βασικότερος από αυτούς τους παράγοντες είναι η παντελής άγνοια του μέσου Ευβοιώτη για την ταυτότητα και την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του. Μια ιστορία που γνωρίζει ίσως καλλίτερα ένας υπερήφανος για την ευβοϊκή του προέλευση, κάτοικος της Νότιας Ιταλίας και της Σικελίας, παρά ένας κάτοικος της σημερινής Εύβοιας.

Ας σταχυολογήσουμε λοιπόν σε πρώτη φάση κάποια μικρά διάσπαρτα στοιχεία για την διαχρονικά λαμπρή ταυτότητα της Εύβοιας, πριν περάσουμε σε στις ατέλειωτες περί Ευβοίας ιστορίες και περιγραφές, που θα επακολουθήσουν με στοιχεία παρμένα από τα βιβλία μου και τα αρχεία μου.    

Όμηρος – Ισοκράτης – Δροσίνης. Ο καθένας τους στην εποχή που έζησε αναφέρθηκε με κολακευτικές εκφράσεις και μεγάλο θαυμασμό για την Εύβοια. Εκατοντάδες ακόμη λογοτέχνες, συγγραφείς, χρονικογράφοι, βιογράφοι, γεωγράφοι και ιστορικοί όλων των εποχών, από την εποχή της διάδοσης του γραπτού λόγου, εκθείαζαν το φυσικό περιβάλλον της Εύβοια και την πολιτιστική επιρροή της μεγαλονήσου σε ολόκληρο τον κόσμο. 

    Από τα ομηρικά έπη προερχόμενο, το όνομα της Εύβοιας, υποδηλώνει την γενναιόδωρη φύση του νησιού, που μεταξύ άλλων συντελούσε στην ανάπτυξη της βοοτροφίας (εύ + βους = καλοθρεμμένα βόδια). Ο ίδιος ο Όμηρος εξάλλου κοσμεί ποιητικά δεόντως τις πόλεις της Εύβοιας στην Ιλιάδα του: «…Οι δ΄ Εύβοιαν έχον μένεα πνείοντες Άβαντες,Χαλκίδα τ΄ Ερέτριάν τε πολυστάφυλλον θ΄ Ιστίαιαν Κήρινθον τ΄έφαλον Δίου τ΄ αιπύ πτολίεθρον, οι τε Κάρυστον έχον ηδ΄ οι Στύρα ναιετάασκον, των αυθ΄ ηγεμόνευ ΄Ελεφήνωρ, όζος Άρηος, Χαλκωδοντιάδης, μεγαθύμνων άρχος Αβάντων...»

 Ο Ισοκράτης, αρκετούς αιώνες μετά τον Όμηρο θα γράψει για την Εύβοια: «…η και προς την αρχήν την της θαλάττης ευφυώς είχε και την άλλην αρετήν απασών των νήσων διέφερε…».

Πολύ αργότερα και αφού μεσολάβησαν χιλιάδες καταγραφές για το ευβοϊκό μεγαλείο, ο μεγάλος μας λογοτέχνης Γεώργιος Δροσίνης, ερωτευμένος ολόκληρη τη ζωή του με τη Βόρεια Εύβοια, λίγο καιρό πριν τελειώσει σε βαθύ γήρας τη ζωή του είχε γράψει ως επίλογο στα «Σκόρπια της ζωής του φύλλα» το εξής εκπληκτικό, κυρίως για τη χρονική στιγμή που το διατύπωνε: «…κι ως την ώρα αυτή, που σκυμμένος στο χαρτί μου γράφω, βαρύς από τα χρόνια στο κατηφόρισμα της ζωής, το λέω αποφασιστικά:  Αν, καθώς στο γέρο Φάουστ παρουσιαζόταν μπροστά μου ο Μεφιστοφελής και με ρωτούσε σαν τι θέλω να μου δώσει πληρωμή για να του πουλήσω τη ψυχή μου, θα του έλεγα χωρίς κανένα δισταγμό: -Κάνε με πάλι δεκαοχτώ χρονών παλληκάρι και πήγαινε με στον Πύργο των Γουβών, όπως ήταν αυτός και τα περίγυρά του όταν πρωτοπήγα εκεί.».

 

Χαλκίδα: Με την συνδρομή και των υπόλοιπων Ευβοϊκών πόλεων της αρχαιότητας, απετέλεσε χωρίς καμία (και από κανένα) αμφισβήτηση, την κοιτίδα του Ευρωπαϊκού και κατά συνέπεια του Δυτικού Πολιτισμού. Οι ανά την Μεσόγειο αποικίες της και η εξ αυτών διάδοση του γραπτού λόγου (χαλκιδικό αλφάβητο) υπήρξε το πρώτο και καθοριστικό βήμα.

Επέλεξα για τον πρόλογο ενδεικτικά αυτά τα τρία καταγεγραμμένα δοξαστικά για την Εύβοια, που καλύπτουν μια περίοδο μεγαλύτερη 4.000 ετών, προκειμένου να δώσω μία ενδεικτική εικόνα για το διαχρονικό μεγαλείο της ιδιόμορφης μεγαλονήσου μας. Θα μπορούσα φυσικά να μεταφέρω χιλιάδες απόψεις διάσημων εκτιμητών των φυσικών, ιστορικών και πολιτισμικών μας θησαυρών. Θησαυρών, που δυστυχώς μένουν σήμερα άγνωστοι στους πολλούς και φυσικά αναξιοποίητοι. 

Ο Ταύρος των Ωρεών: Χαρακτηριστικό δείγμα της μεγάλης πολιτιστικής ακμής που γνώρισε η βορειοευοϊκή πόλη κατά την διάρκεια του 4^ου και του 3^ου αιώνα π.Χ. Λεπτομέρειες όμως για την ιστορία αυτής της πόλης όπως και των άλλων ευβοϊκών πόλεων θα έχουμε την ευκαιρία να γράψουμε στα πολλά-πολλά άρθρα που θα επακολουθήσουν.   

 Όλα αυτά όμως δεν θα μπορούσαν να γίνουν σε μία εισαγωγή. Θα έρθουν με τη σειρά τους στις ιστορίες και τις περιγραφές για την Εύβοια με τις οποίες θα ασχοληθούμε, αρχίζοντας σε τρεις μέρες από σήμερα.  

Εύχομαι καλή ανάγνωση και θα είμαι έτοιμος να απαντήσω σε όποια περί Ευβοίας απορία σας, αρκεί βέβαια να διαθέτω τα ανάλογα στοιχεία. 

 

© Πνευματικά Δικαιώματα

Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.