28. ΥΠΟΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΩΣ «ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΣ» ΚΑΡΥΣΤΙΝΟΙ ΚΑΙ ΣΚΥΡΙΑΝΟΙ

 Αλέξανδρου Καλέμη

  

Ήταν και παραμένει ανεπανάληπτο στην παγκόσμια ιστορία το κατόρθωμα των ελληνικών πόλεων (της πλειοψηφίας τους τουλάχιστον) να αποκρούσουν την εισβολή των πολυεθνικών δυνάμεων του Ξέρξη στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η μεγάλη αυτή επιτυχία, που ήταν αποτέλεσμα μιας σπάνιας στιγμής ομόνοιας μεταξύ των ανέκαθεν σπαρασσομένων ελληνικών πόλεων, επέβαλε (πρόσκαιρα δυστυχώς) την ανάγκη δημιουργίας μιας Πανελλήνιας Συμμαχίας. Μιας συμμαχίας όμως που κράτησε μόνο ένα χρόνο μετά τους ελληνικούς θριάμβους στη Σαλαμίνα και τις Πλαταιές. 

Έτσι λοιπόν το 478 π.Χ., λίγους μήνες μετά την οριστική εκδίωξη του Ξέρξη από την Ελλάδα, η Πανελλήνια Συμμαχία διαλύεται για να δώσει τη θέση της σε μια νέα συμμαχία, που ως έδρα της αυτή τη φορά θα είχε το ιερό νησί της Δήλου και θα ονομαζόταν Συμμαχία της Δήλου. Σκοπός της νέας συμμαχίας ήταν η εκδίκηση των βαρβάρων για τις εκστρατείες τους εναντίον της Ελλάδος και η μεταβολή της στάσης των Ελλήνων από αμυντική σε επιθετική.

Από το ιερό νησί της Δήλου ξεκίνησε η Αθηναϊκή Συμμαχία 

δύο χρόνια μετά το τέλος των Μηδικών Πολέμων.

Την ηγεσία της συμμαχίας αναλαμβάνουν οι Αθηναίοι, ανοίγοντας ουσιαστικά το δρόμο για τη δημιουργία της περίφημης Αθηναϊκής Συμμαχίας. Με επικεφαλής αρχικά τον Δίκαιο Αριστείδη και αργότερα τον Κίμωνα, αρχίζουν τον αγώνα εναντίον των Περσών, προσπαθώντας ταυτόχρονα να επιβάλλουν την τάξη (και ταυτόχρονα την αθηναϊκή κυριαρχία) στις περιοχές των συμμάχων τους. 

Οι ευβοϊκές πόλεις πλην Καρύστου, άλλες απευθείας και άλλες με επιφύλαξη, δέχονται τους όρους της Συμμαχίας, αποδεχόμενες τους Αθηναίους, κατά τον ίδιο σχεδόν τρόπο που σήμερα οι περισσότερες χώρες του πλανήτη μας αποδέχονται τις Η.Π.Α. ως υπερδύναμη. 

Κίμων ο Αθηναίος.

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως και τότε όπως τώρα, επιστρατεύτηκαν τα ίδια επιχειρήματα για να υποταχθούν στην θέληση του ισχυρότερου οι όποιοι διαφωνούντες. Ακόμη και το πρόσχημα καταπολέμησης της «τρομοκρατίας» μεταχειρίστηκαν για τον λόγο αυτό οι Αθηναίοι. 

Αυτό έγινε όταν ο Κίμων, το 475 π.Χ., ενέταξε βίαια τη Σκύρο στην Αθηναϊκή Συμμαχία, διώχνοντας από το νησί τους Δόλοπες με την κατηγορία ότι καταγίνονταν με την πειρατεία και αποτελούσαν κίνδυνο για την ασφαλή διακίνηση των πλοίων. Επειδή μάλιστα απαιτείτο και κάποιου είδους ιερή επιβράβευση των αθηναϊκών ενεργειών, οι Αθηναίοι μετέφεραν τελετουργικά και μεγαλοπρεπώς τα οστά του Θησέα από τη Σκύρο και τα τοποθέτησαν στο Θησείο. 

Ο Κίμων ανακαλύπτει τον τάφο του Θησέα στην Σκύρο (σκίτσο από βιβλίο του 1809 σχετικό με τη ζωή του Θησέα). Ο Κίμων ήταν ίσως ο πρώτος (άτυπος) αρχαιολόγος, που για εθνικοπατριωτικούς λόγους «ανακαλύπτει» τάφους ημιθέων και ηρώων.

Σήμερα τα απομεινάρια των αρχαιότατων πόλεων της Σκύρου μας μεταφέρουν νοερά στην εποχή αυτή του 5^ου π.Χ. αιώνα, που οι Αθηναίοι προσπαθούσαν να πατάξουν την «τρομοκρατία» επιβάλλοντας την κυριαρχία τους στις ελληνικές πόλεις. Κάτι παρεμφερές δηλαδή με αυτό, που οι Αμερικανοί κάνουν στην εποχή μας, επιβεβαιώνοντας πως η ιστορία επαναλαμβάνεται με διαφορετικούς πρωταγωνιστές.

Σκύρος: Ένα νησί με πολιτισμική ιστορία 3.000 και πλέον ετών. 

Με πρόφαση την τρομοκρατική δράση των Δολόπων, το 475 π.Χ., 

ο Κίμωνας ενέταξε τη Σκύρο βίαια στην Αθηναϊκή Συμμαχία.

Μετά την βίαια ένταξη της Σκύρου στη Συμμαχία, ο Κίμων αποφάσισε με τις ίδιες προφάσεις να εντάξει και τους αντιδραστικούς μέχρι τότε Καρύστιους, τους μόνους που όπως μας γράφει ο Θουκυδίδης ήταν «ουχ υπήκοοι τοις Αθηναίοις». 

Μετά λοιπόν την εκδίωξη των Δολόπων (αλλά και των ολιγαρχικών) από τη Σκύρο, ο Κίμων εγκατέστησε στο νησί κληρούχους Αθηναίους και απευθείας εκστράτευσε κατά της Καρύστου. Η αντίσταση όμως της Καρύστου ήταν και πάλι γενναία, όπως ήταν και λίγα χρόνια πριν όταν επετέθη εναντίον της ο Θεμιστοκλής. Οι Καρύστιοι κλείστηκαν στο κάστρο και πολιορκήθηκαν αμυνόμενοι αρκετό καιρό. Στο τέλος όμως εξαναγκάσθηκαν σε συνθηκολόγηση και σε ένταξή τους στην Συμμαχία, αποδεχόμενοι όλους τους όρους των Αθηναίων.

Το κάστρο της Καρύστου. Σχεδόν δύο χρόνια (474-472 π.Χ.) πολιορκίας και μαχών χρειάστηκαν οι Αθηναίοι για να υποτάξουν την Κάρυστο 

και να της επιβάλουν τη «Δημοκρατία» και τη «Συμμαχία» τους.

 Οι όροι φυσικά που αποδέχθηκαν οι Καρύστιοι με τη βία και οι υπόλοιπες πόλεις με τον φόβο της βίας, ήταν όροι υποταγής και όχι όροι διεπόμενοι από την φημισμένη Αθηναϊκή Δημοκρατία, που (όπως φαίνεται) λειτουργούσε σωστά μόνο εντός της Αθήνας. 

Τα μέλη λοιπόν της Α΄ ΑθηναϊκήςΣυμμαχίας ήταν υποχρεωμένα άνευ αντιρρήσεων να συμμετέχουν σε όποια στρατιωτική επιχείρηση αποφάσιζαν οι Αθηναίοι. Ταυτόχρονα έχαναν κάθε δικαίωμα οικονομικής ανεξαρτησίας, αφού έπρεπε υποχρεωτικά να συναλλάσσονται με το αθηναϊκό νόμισμα χωρίς να έχουν κανένα δικαίωμα κοπής δικών τους νομισμάτων. Αυτονόητη φυσικά ήταν και η καταβολή μεγάλων φόρων στους Αθηναίους.

Ανάλογα με την αντίδραση κάθε «συμμάχου» τους, όπως η Κάρυστος (αλλά και η Ιστιαία λίγα χρόνια αργότερα) και ανάλογα επίσης με τη δύναμη των ολιγαρχικών κάθε πόλης, οι Αθηναίοι εγκαθιστούσαν κληρούχους, που έπαιρναν τα καλλίτερα κτήματα από τους ντόπιους και λειτουργούσαν ως ένα είδος επιτηρητή αν όχι κατακτητή. Στην περίπτωση της Καρύστου (σύμφωνα με τον Παυσανία) μετά την συνθηκολόγηση, εγκαταστάθηκαν 1.000 Αθηναίοι κληρούχοι, που ήρθαν στην πόλη με τον Αθηναίο στρατηγό Τολμίδη.

Με πορτοκαλί χρώμα ο χάρτης της Αθηναϊκής Συμμαχίας μετά το 472 π.Χ.

Με αυτόν τον τρόπο από το 472 π.Χ. άρχισε να λειτουργεί ένα είδος μικρής αθηναϊκής αυτοκρατορίας που ονομαζόταν ΑθηναϊκήΣυμμαχία και ήταν φιλικά προσκείμενη στους δημοκρατικούς και εχθρικά στους ολιγαρχικούς. Μέχρι το 443 π.Χ. η Αθηναϊκή Συμμαχία είχε υπό την επιρροή της 236 ελληνικές πόλεις, συμπεριλαμβανομένων και πολλών αποικιών. 

Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο, των διάφορων συντακτών των κειμένων και των κατόχων των φωτογραφιών. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.