Εποικισμός της Εύβοιας με αλβανόφωνους Έλληνες.

Το Αλβανικό στοιχείο άρχισε να κάνει αισθητή την παρουσία του στον ελληνικό χώρο μετά τον 7ο αιώνα μ.Χ. Αττική, Βοιωτία, Ύδρα, Εύβοια και αρκετές ακόμη περιοχές της μεσημβρινής Ελλάδας συμπληρώθηκαν από πληθυσμούς Αρβανιτών.

ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΒΙΑ ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΩΡΕΟ

Η ευρύτερη περιοχή της Ιστιαίας και η λαμπρή πρωτεύουσά της Ωρεός (Ωρεοί σήμερα) βρίσκονταν κατά την αρχαιότητα, ως γνωστόν υπό τον πολιτικό, αλλά και στρατιωτικό έλεγχο των μεγάλων δυνάμεων της αρχαιότητας. Αθηναίοι και Σπαρτιάτες αρχικά, Θηβαίοι λίγο καιρό αργότερα και στο τέλος Μακεδόνες υπό την κυριαρχία των οποίων Ωρεός και Ιστιαία γνώρισαν την μεγαλύτερη ακμή της ιστορίας τους.

Είναι γνωστό στους πάντες ότι στις περιοχές που ισχύει ο νόμος του ισχυρού, πολλά είναι τα δεινά των καταπιεσμένων. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν ο ισχυρός διακατέχεται από απολυταρχικές ιδέες και αρχές.

Ας δούμε λοιπόν στη συνέχεια μερικά τέτοια σκληρά περιστατικά που συνέβησαν στην αρχαία Ωρεό, όταν η πόλη βρισκόταν υπό την εποπτεία των Σπαρτιατών.

ΑΛ ΜΙΝΑ ΣΥΡΙΑΣ. Η ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΗ ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΠΟΙΚΙΑ .

Οι ταξιδιωτικές μας οδύσσειες της τελευταίας εικοσαετίας είχαν ως κύριο στόχο τους τη συλλογή πληροφοριών σχετικών με τον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορία του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας γενικότερα. Για το λόγο αυτό χρειάστηκε να γυρίσουμε ολόκληρη την σημερινή Τουρκία από το ένα άκρο της στο άλλο και να διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι με ανάμικτα αισθήματα υπερηφάνειας και μελαγχολίας, πως σχεδόν κάθε γωνιά της γειτονικής μας χώρας είναι σφραγισμένη από τα σημάδια του διαχρονικού πολιτισμού των Ελλήνων.

Περισσότερη έμφαση βέβαια δώσαμε στους προορισμούς εκείνους που σχετίζονται με την πανάρχαια λαμπρή πολιτιστική πορεία των Ευβοέων, καθώς επίσης και στις ρίζες μιας μεγάλης μερίδας του σημερινού πληθυσμού της ιδιαίτερης πατρίδας μας της Εύβοιας.

Το τί ακριβώς προσέφερε η Εύβοια στη διάδοση του πολιτισμού στην Ευρώπη και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου είναι παγκοσμίως γνωστό στους επιστημονικούς κύκλους και όχι μόνο. Αναμφίβολα η Εύβοια χαρακτηρίζεται ως η κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και ως μία από τις σημαντικότερες κοιτίδες του παγκόσμιου πολιτισμού. Αυτή είναι μια αλήθεια αποδεκτή από το σύνολο των ιστορικών και των αρχαιολόγων όλου του κόσμου. Μια αλήθεια όμως που δεν έχει γίνει δυστυχώς ακόμη κτήμα των συμπατριωτών μας.

ΟΙ ΛΗΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕYΒΟΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ. 2o Μέρος

Η απαγωγή και σφαγή των Λόρδων στο Δήλεσι.

Τα ιστορικά αυτά γεγονότα, κρίναμε πως έπρεπε να αναφερθούν στο βιβλίο μας, αφού υπήρξε σ΄ αυτά άμεση ανάμιξη του μεγαλοϊδιοκτήτη της περιοχής του Κηρέα, Φρανκ Νόελ και έμμεση (σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής) του βουλευτή Μιχαήλ Αβέρωφ, μέλους της ιστορικής οικογενείας, στην ιδιοκτησία της οποίας ανήκει μέχρι και τις μέρες μας ένα μεγάλο μέρος των εκτάσεων της περιοχής της Κηρίνθου.

Η ανάμιξη των σημαντικών αυτών προσωπικοτήτων της Εύβοιας έγινε αφενός μεν λόγω της καταγωγής, αλλά και της σχέσης που είχαν κάποια μέλη της συμμορίας με τους εργαζόμενους στα κτήματά τους, αφετέρου λόγω του πρωταγωνιστικού ρόλου, που πάντα έπαιζε και παίζει  η οικογένεια Νόελ-Μπαίκερ στην ελληνική πολιτική σκηνή.

ΟΙ ΛΗΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕYΒΟΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ. 1o Μέρος

Μέλη της συμμορίας των Αρβανιτάκιδων στην Εύβοια.

Η ληστεία σαν φαινόμενο στην ελεύθερη Ελλάδα.

Κατά την περίοδο των πρώτων ετών μετά την επίσημη απελευθέρωση του ελληνικού έθνους από τον τουρκικό ζυγό, το φαινόμενο της ληστείας ήταν σύνηθες στην Ελλάδα. Τότε όμως οι ορισμοί του ληστή και της ληστείας δεν είχαν τη σημερινή τους έννοια στη συνείδηση του μέσου Έλληνα, ο οποίος έκανε τα πρώτα δειλά βήματα σε μια υποτίθεται ελεύθερη και ευνομούμενη χώρα, μετά από πολλούς αιώνες σκλαβιάς και καταπίεσης, όπου το δίκιο διεκδικούταν μέσα από παράνομες και πολλές φορές βίαιες διαδικασίες.

Δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε, πως οι ληστές διαδέχθηκαν τους κλέφτες και αρματολούς, οι οποίοι παρότι βρίσκονταν σε αντίθετα στρατόπεδα, εν τούτοις για την απλή λογική του λαού προσδιόριζαν τους ενόπλους, οι οποίοι με τον έναν ή άλλο τρόπο συμμετείχαν καθοριστικά στην Επανάσταση του 1821.

Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του νέου ελληνικού κράτους, οι ένοπλοι αυτοί διεκδίκησαν την αναγνώρισή τους από τους κρατικούς μηχανισμούς και την ένταξή τους στις νέες κοινωνικές ομάδες, που δημιουργήθηκαν. Ωστόσο, ούτε οι προσδοκίες τους εκπληρώθηκαν, ούτε οι νέοι θεσμοί στάθηκαν ικανοί να ενσωματώσουν πλήθος ενόπλων, που συνέρευσαν στα όρια του νέου κράτους. Οι συμβιβασμοί που αναγκάσθηκε να κάνει η Ελλάδα, προκειμένου να αναγνωρισθεί σαν ελεύθερο κράτος από τις τότε μεγάλες δυνάμεις του κόσμου, συνετέλεσαν στην περαιτέρω περιθωριοποίηση των πρώην αγωνιστών, οι περισσότεροι από τους οποίους παρέμειναν, όχι μόνο ακτήμονες αλλά και παράνομοι.

Βαυαροί ιππείς επιτίθενται εναντίον ληστοκρατούμενου χωριού.

Το γεγονός όμως ότι έχουμε συνεχείς ανταρσίες, ληστείες, μεθοριακά επεισόδια, και διασαλεύσεις τάξης, εν μέρει μόνον ανάγεται στη μη ικανοποίηση των αγωνιστών του Εικοσιένα. Το ζήτημα της ληστείας δε μπορεί να θεωρηθεί απλώς ως ένα ζήτημα τάξης και ασφάλειας για την ύπαιθρο, αλλά συνδέεται με ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές διαδικασίες, που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία μετά την ίδρυση του κράτους. Η έννοια του ληστή άρχισε να παίρνει τις πραγματικές της διαστάσεις σχεδόν μισό αιώνα μετά την απελευθέρωση. Μέχρι τότε οι ληστρικές συμμορίες διατηρούσαν στενούς δεσμούς με τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες τις στήριζαν και εν μέρει τις νομιμοποιούσαν. Έτσι αν αυτά, που θα αναφερθούν στη συνέχεια δημιουργήσουν έκπληξη στο σύγχρονο Έλληνα αναγνώστη, για τον πρόγονό του ήταν απόρροια μιας φυσιολογικής κατάστασης.

ΛΙΚΑΡΙΟΣ. Ο ιππότης της Εύβοιας.

Κοκκινόκαστρο. Κάρυστος

Ο Λικάριος είναι μία από τις πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες, που σημάδεψαν τις ιστορικές εξελίξεις της Εύβοιας κατά τη μάλλον σκοτεινή, από απόψεως πληροφοριών, περίοδο της Ενετοκρατίας.

Αυτός είναι ίσως και ο λόγος, που οι περισσότεροι Ευβοείς σήμερα συνδυάζουν το ιστορικό αυτό πρόσωπο με θρύλους και ερωτικές ιστορίες γενναίων ιπποτών. 

Ο Λικάριος (ή Ικάριος, όπως τον θέλουν κάποιοι Βυζαντινοί και ο Γουναρόπουλος στην ιστορία του) όμως, δεν ήταν απλά ένα πραγματικό πρόσωπο, αλλά η παρουσία του λίγο έλειψε να σημάνει την οριστική απελευθέρωση της Εύβοιας από τους Ενετούς και την επανένταξή της στο Βυζαντινό κράτος.

Ο Λικάριος γεννήθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα, στην Κάρυστο. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την ιταλική πόλη Vicenza, ενώ κατ΄ άλλους από τη Γένοβα. Κατά μία εκδοχή η μητέρα του ήταν Καρυστινή. Πολλοί ισχυρίζονται πως ο Λικάριος ήταν απόγονος της ισχυρής Γενουάτικης οικογένειας των Zaccaria.

Όταν ο Λικάριος υπηρετούσε σαν ιππότης στην αυλή του Guiberto Dalle Carceri (Γυϊβέρτου του Β΄), ερωτεύτηκε τη χήρα του τριτημόριου του Ωρεού Ναρζώτου Δαλλεκάρτσερι, Φελίζα. Ο μεγάλος έρωτάς τους, ο οποίος κατά μία εκδοχή είχε καταλήξει σε μυστικό γάμο, έγινε η αιτία μεγάλων αντιδράσεων από τους ευγενείς συγγενείς της Φελίζα. Οι Dalle Carceri έγιναν οι μεγαλύτεροι εχθροί του Λικάριου και ο τελευταίος φύσει ατίθασος, αποφασιστικός και εκδικητικός χαρακτήρας, αφού οργάνωσε πειρατικές και ληστρικές ομάδες, οχυρωμένος στο ανεμοδαρμένο κάστρο των Ανεμοπυλών της Καρύστου, τάχθηκε, εν τέλει, στην υπηρεσία του Μιχαήλ Παλαιολόγου, προτείνοντάς του να τον βοηθήσει για την ανακατάληψη της Εύβοιας από τους Βυζαντινούς.

H επανάσταση του 1821 στην Εύβοια. 2ο Μέρος

Ο Γωβιός φθάνει στην Λίμνη και οργανώνει τους επαναστάτες.

Μετά από επιστολή του Κριεζή, ο Ανδρούτσος αναθέτει στο Γωβιό να αναλάβει τη διοίκηση των επαναστημένων Ευβοέων. Αυτός φθάνει σαν ήρωας στη Λίμνη υποσχόμενος φωτιά και μαχαίρι στους κατακτητές αλλά και στους συνεργάτες τους:

«...Με την άδεια λοιπόν του Οδυσσέα αναχώρησε από τη Ρούμελη, έχοντας μαζί του και μερικούς άλλους κι ως υπασπιστή του, αρχιπαλλήκαρο, τον Κώστα Χασάπη, Θηβαίο. Μαζί τους αποβιβάστηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Λίμνη, όπου οι συμπατριώτες του, ξεχνώντας τους παλαιούς κατατρεγμούς που τούκαναν, τον υποδέχτηκαν θερμά και με λουλούδια τον έρραιναν, ενώ περνούσε τους στενούς δρόμους του χωριού του, ζητωκραυγάζοντας κι ονομάζοντάς τον «Σωτήρα της Πατρίδας». Σε σύσκεψη δε πούγινε των κοτζαμπάσηδων και  των στρατιωτικών είπε τα εξής, που δείχνουν καλλίτερα από κάθε τι τον υπέροχο χαρακτήρα του: «Γνωρίζω καλά και τους χριστιανούς και τους Τούρκους της Χαλκίδας. Με τη δύναμη του Θεού και τη δική σας συνδρομή θέλω τους καταστρέψει, αν με αφήσετε να διοικήσω τον στρατόν και διοργανώσω αυτόν καθώς εγώ θέλω  και αν μου δώσετε άφθονα τα μέσα του πολέμου, ήτοι τροφάς, πολεμοφόδια και άλλα, έχει καλώς, άλλως αναχωρώ. Ήρθα με φωτιά και τσεκούρι».

Η Επανάσταση του 1821 στην Εύβοια. 1ο Μέρος

Λίγο πριν από την έκρηξη της επανάστασης του 1821 η κατάσταση, που επικρατούσε στην Εύβοια, είχε συνοπτικά ως εξής:

Λίγο πριν ανατείλει ο 19ος αιώνας το βόρειο κομμάτι της Εύβοιας είχε περιέλθει στη δικαιοδοσία του ικανότατου Ηπειρώτη ηγέτη, ΑλήΠασά. Ο φημισμένος ηγεμόνας της Ηπείρου κατείχε σχεδόν ολόκληρη την έκταση μέχρι και το σημερινό Προκόπι.

Οι μέθοδοι διοίκησης του Αλή Πασά, ήταν πρωτοποριακές για την εποχή εκείνη και τις μουσουλμανικές παραδόσεις. Οι κάτοικοι της Β. Εύβοιας ζούσαν υπό καθεστώς χαλαρής επιτήρησης, εφ΄όσον φυσικά απέδιδαν τους ορισθέντες φόρους.

Αντίθετα η υπόλοιπη Εύβοια (από το Προκόπι και κάτω) ζούσε υπό το τρομοκρατικό καθεστώς του σκληρού Τούρκου διοικητή  της Καρύστου Ομέρ, ο οποίος αντίθετα με τον εκσυγχρονιστή Αλή Πασά, ήταν πιστός στο Σουλτάνο. 

Ο Αλή Πασάς ήταν κάτοχος του μεγαλύτερου τμήματος της    βόρειας Εύβοιας, την εποχή του μεγάλου ξεσηκωμού. Την ίδια εποχή και ο ίδιος είχε «σηκώσει κεφάλι» ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία, με αποτέλεσμα να το χάσει.

ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΡΩΣΟΣ. Ο ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ

Ο Άγιος Ιωάννης (Ιβάν) γεννήθηκε στη Ρωσία το 1690. Κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1711, επί Μεγάλου Πέτρου, σε μία μάχη πιάστηκε αιχμάλωτος και έγινε σκλάβος ενός Τούρκου ιππάρχου. Ο Τούρκος αξιωματικός όταν επέστρεψε στην πατρίδα του και στο διοικητήριό του, που ήταν στο Προκόπι της Καππαδοκίας, μετέφερε μαζί του και τον νεαρό Ρώσο ορθόδοξο σκλάβο του. Στο Προκόπι ο Ιωάννης ανέλαβε την περιποίηση των ζώων του Τούρκου, υφιστάμενος τις καθημερινές ταπεινώσεις των άξεστων Τούρκων στρατιωτικών, που τον ονόμασαν Κιαφέρ Γιουβάν (άπιστο Γιάννη). 

Οι ιαματικές πηγές της Αιδηψού στην ελληνική μυθολογία και ιστορία

Η Ελληνική κοσμογονική θεωρία φαίνεται πως έχει σχέση με την Αιδηψό. Ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, μετά τον κατακλυσμό που προκάλεσε ο Δίας προκειμένου να καταστρέψει τους ανθρώπους τιμωρώντας το αμάρτημα του Προμηθέα, κατέφυγαν στην Αιδηψό. Εκεί η Ήρα τους συμβούλεψε, πως αν θέλουν να κάνουν πολλά και γερά παιδιά, έπρεπε μαζί να λουσθούν στα θερμά νερά των πηγών. Το ζευγάρι ακολουθώντας τη θεϊκή εντολή απέκτησε μετά από λίγο καιρό τον Έλληνα, πατέρα όλων των ελληνικών φύλων. 

Το κάστρο της Ωριάς, και η πόλη των Ωρεών

Το κάστρο της Ωριάς δεν είναι άλλο από το σημερινό ερειπωμένο ενετικό κάστρο, το οποίο έχει χτιστεί πάνω στα θεμέλια αρχαίου κάστρου. Αναφερόμενο στην ομορφιά του συγκεκριμένου κάστρου ένα δημοτικό τραγούδι μας λέει. «Σαν της Ωριάς το κάστρο, κάστρο δεν είδα».

Ο πύργος του Δροσίνη

 

Ο γνωστός πύργος των Γουβών, που μετά από τους Τούρκους πέρασε στην ιδιοκτησία της οικογένειας του Δροσίνη, χτίστηκε λίγο μετά το 1800 από τον Ιμπραήμ Αγά. Αρχιτέκτονας ήταν ένας σκλάβος, που το όνομά του ήταν Αχμέτ, ο οποίος στη συνέχεια σαν αντάλλαγμα των υπηρεσιών του, κέρδισε την ελευθερία του. Οι χτίστες και οι βοηθοί τους αγγαρεύτηκαν από τα γύρω χωριά και σαν αμοιβή έπαιρναν λίγα λάχανα από τον πύργο του Αγά. Ο Ιμπραήμ Αγάς πήρε προίκα από την μία και μόνη γυναίκα του Εμινέ τρία χωριά, τις Γούβες με το Καστρί, το Αγριοβότανο και την Καστανιώτισσα. Προτιμούσε όμως σαν κατοικία του τον πύργο του στις Γούβες. Ο Αγάς είχε δύο κόρες, την Αϊλέ και την Ιμετή, καθώς και ένα γιο τον Μαχμούτ.

Η ΕΥΒΟΙΑ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΣΤΑΝΤΩΝ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

Γράφει ο π. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός

Ομότιμος Καθηγ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Τον 19ο αιώνα οργανώθηκε και αναπτύχθηκε, από τα πρώτα επαναστατικά χρόνια, η δράση των μισσιοναρίων (ιεραποστόλων) του Προτεσταντισμού στον ιστορικό ελληνικό  χώρο. Με την υποστήριξη των δυτικών δυνάμεων, και μάλιστα της Βρετανίας, ανέπτυσσαν τη δράση τους, πού απέβλεπε στον εκπροτεσταντισμό, και μέσω αυτού στον εκδυτικισμό, του μικρού ελληνικού κράτους και την πρόσδεσή του στο άρμα της Δύσεως, για να καταλήξει σε προτεκτοράτο της τότε κυρίαρχης δύναμης, της Αγγλίας, και σήμερα «Νομαρχία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Δράση της στη Νέα Ζηλανδία

ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ ΣΦΥΡΙΓΜΑΤΩΝ

ΜΙΑ ΠΑΝΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Από τα δικά μας χωριά του Κάβο Ντόρο ως το Μεξικό, το Νεπάλ, τα Κανάρια Νησιά, τα βουνά του Πόντου και αλλού, οι τοπικές κοινωνίες, από τη βαθιά αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, ευλαβικά μεταφέρουν από γενιά σε γενιά τον ιδιαίτερο αυτό τρόπο επικοινωνίας δια του σφυρίγματος.

«Σου σφυρίζω για να βγεις σου σφυρίζω». Ένα παλιό ελαφρό τραγουδάκι του 1958 σε στίχους Γιώργου Οικονομίδη και μουσική Γιώργου Μουζάκη, τραγουδημένο για πρώτη φορά το 1959 από τον Τόνη Μαρούδα (αείμνηστοι άπαντες).