53. Η ΕΥΒΟΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΣΕΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

Αλέξανδρου Καλέμη

Το πέρασμα του Αντίοχου από την Εύβοια, αναζωπύρωσε τις ελπίδες όσων Ευβοέων δεν έβλεπαν με καλό μάτι την σταδιακή επικράτηση των Ρωμαίων στον ελληνικό χώρο.

Οι Θερμοπύλες ήταν το πεδίο της καθοριστικής σύγκρουσης Ρωμαίων και Αντίοχου, ο οποίος είχε στο πλευρό του τους Αιτωλούς και άλλες ελληνικές δυνάμεις, που δεν ήθελαν την επικράτηση των Ρωμαίων.

Η μάχη, κατά τον Λίβιο, υπήρξε σκληρή και αμφίρροπη, παρά την μεγάλη υπεροχή των Ρωμαίων σε στρατιωτικές δυνάμεις. Ένα τυχαίο περιστατικό έκρινε την έκβαση αυτής της καθοριστικής σύγκρουσης, δίνοντας την νίκη στις δυνάμεις του Μάνιου Ακίλιου Γλαβρίωνα, επικεφαλής των ρωμαϊκών δυνάμεων. Οι άνδρες του Αντίοχου, από μοιραίο λάθος εξέλαβαν ως Ρωμαίους τους συμμάχους τους, Αιτωλούς, που κατέβαιναν ένα λόφο για να τους ενισχύσουν. Η μεγάλη σύγχυση που επικράτησε ήταν αρκετή για να δώσει τη νίκη στους Ρωμαίους.

Ο Αντίοχος αφού πήρε μαζί του τη Χαλκιδέα σύζυγό του, που ο ίδιος είχε ονομάσει Εύβοια, έφυγε για τη Συρία, ενώ ο Γλαβρίων αποφάσισε να εκδικηθεί σκληρά τους Χαλκιδέους για την αποστασία τους. Σωτήρας της Χαλκίδας και της Εύβοιας υπήρξε και πάλι ο Φλαμινίνος, που μεσολάβησε ώστε η Χαλκίδα να υποδεχθεί και πάλι τους Ρωμαίους ως νικητές χωρίς να υποστεί συνέπειες.

Με τη νέα αυτή, σωτήρια για τους Ευβοείς, παρέμβασή του ο Φλαμινίνος, γνώρισε την αποθέωσή από τους Χαλκιδέους. Δεκάδες ανδριάντες, πολλά ψηφίσματα αλλά και οργανώσεις αγώνων προς τιμή του.

Από αυτή την περίοδο και για αρκετά χρόνια η Εύβοια και οι πόλεις της αποτελούν ισχυρές ρωμαϊκές βάσεις εναντίον των Μακεδόνων, πρώην συμμάχων και καλών φίλων της Εύβοιας. Είναι η εποχή του οριστικού τέλους της λαμπρής Μακεδονικής Δυναστείας, που έμελε να τελειώσει με ιδιαίτερα ταπεινωτικό τρόπο για τον τελευταίο μακεδόνα βασιλιά. Τον Περσέα (212-166 π.Χ.).

Ο Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος (171-168 π.Χ.) απετέλεσε το κύκνειο άσμα των Μακεδόνων και την απαρχή της οριστικής επικράτησης των Ρωμαίων στον ελληνικό χώρο και όχι μόνο.  Κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου τόσο η Χαλκίδα, όσο και η Ωρεός έγιναν ρωμαϊκά προπύργια του νικηφόρου αγώνα των Ρωμαίων εναντίον των Μακεδόνων. Υπάρχουν μάλιστα περιγραφές (από Πλούταρχο και Λίβιο) μιας αιφνιδιαστικής ναυτικής επίθεσης του Περσέα εναντίον τμήματος του ρωμαϊκού στόλου που έδρευε στην Ωρεό. Οι Μακεδόνες αιχμαλώτισαν τέσσερεις πεντήρεις και βύθισαν 20 φορτηγά φορτωμένα με σιτάρι. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο (Αιμίλιος 9,3-4) το σιτάρι ήταν δώρο του βασιλιά της Αιγύπτου, Πτολεμαίου, προς τους Ρωμαίους.

Το 1902 βρέθηκαν στην ανατολική πλευρά του κάστρου των Ωρεών, νομίσματα που ανήκουν στην περίοδο αυτής της σύγκρουσης. Οι εκτιμήσεις των ερευνητών συγκλίνουν πως τα ευρήματα σχετίζονται με την επίθεση και πιθανότατα πρόσκαιρη κατάληψη της Ωρεού από τον Περσέα, πριν αφιχθούν στη Χαλκίδα οι κύριες ρωμαϊκές δυνάμεις.

Πίνακας που αναπαριστά την παράδοση στους Ρωμαίους του τελευταίου Μακεδόνα βασιλιά, Περσέα. Ο Περσέας πέθανε λίγα χρόνια αργότερα ως αιχμάλωτος των Ρωμαίων με μαρτυρικό και εξευτελιστικό τρόπο.  

Το ευγενικό πρόσωπο των Ρωμαίων απέναντι στους Ευβοείς, ελέω Φλαμινίνου, άρχιζε σταδιακά να αλλάζει μετά το 174 π.Χ., χρονολογία θανάτου αυτού του εξαίρετου Ρωμαίου διπλωμάτη. Ο πραίτορας Γάιος Λουκρήτιος και ο Λεύκιος Ορτήσιος, που τον διαδέχθηκε αργότερα, αντικατέστησαν τον Φλαμινίνο, αλλά δεν συνέχισαν την ήπια πολιτική του. Αντίθετα επέδειξαν ιδιαίτερη σκληρότητα προς τους Χαλκιδείς και γενικότερα τους Ευβοείς. Λεηλασίες, φόροι, χυδαίες συμπεριφορές Ρωμαίων στρατιωτών προς τους κατοίκους, έκαναν αφόρητη τη ρωμαϊκή παρουσία στην Εύβοια. Οι Ρωμαίοι έφτασαν στο σημείο να πωλούν ως δούλους αδιάκριτα ελεύθερους Χαλκιδέους και Χαλκιδέες.

Οι Χαλκιδείς αντέδρασαν στέλνοντας αντιπροσωπεία τους στην Ρωμαϊκή Σύγκλητο για να διαμαρτυρηθούν και να ενημερώσουν την ανώτατη ρωμαϊκή διοίκηση για όσα υφίσταντο. Επικεφαλής της ευβοϊκής αντιπροσωπείας ο ηλικιωμένος και ασθενής Μικυθίων, ο οποίος συγκίνησε τους συγκλητικούς δηλώνοντας πως το μόνο ζωντανό πάνω του ήταν η γλώσσα του και με αυτή θα εξιστορούσε τα δεινά της Χαλκίδας.

Η κίνηση αυτή της Χαλκίδας είχε ευεργετικά αποτελέσματα για την Εύβοια, αφού η Ρωμαϊκή ηγεσία πείστηκε και τιμώρησε με πρόστιμα τους Ρωμαίους διοικητές της Χαλκίδας, διατάσσοντας την άμεση απελευθέρωση όσων Ευβοέων είχαν γίνει δούλοι. Ταυτόχρονα έλαβαν μέτρα για να σταματήσουν οι αυθαιρεσίες των Ρωμαίων στην Χαλκίδα. 

Το περιεχόμενο του site αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο, των διάφορων συντακτών των κειμένων και των κατόχων των φωτογραφιών. Οποιαδήποτε πληροφορία (κείμενο, εικόνες) περιέχεται στο site μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για προσωπική, μη εμπορική χρήση. Είναι παράνομη η αντιγραφή, αναπαραγωγή, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, μέρους ή του συνόλου των περιεχομένων του site χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση των Ευβοϊκών Εκδόσεων Κίνητρο.